Bu mektûb, Efganistânli hâci Hidira yazilmsdir. Nemâz kilmak serefinin yüksekliðini bildirmekdedir ki, bunu nihâyete yetisen büyükler anlayabilir:
Kiymetli mektûbunuz geldi. içindekiler anlasild. ibâdetlerden zevk duymak ve bunlarin yaplmasi güç gelmemek, Allahü teâlânin en büyük ni'metlerindendir. Hele nemâzin tadini duymak, nihâyete yetismiyenlere nasîb olmaz. Hele farz nemâzlarin tadini almak, ancak onlara mahsûsdur. Çünki, nihâyete yaklasanlara, nâfile nemâzlarin tadini tatdirirlar. Nihâyetde ise, yalniz farz nemâzlarin tadi duyulur. Nâfile nemâzlar, zevksiz olup, farzlarin kilinmasi büyük kâr, kazanc bilinir. Fârisî misra' tercemesi:
Bu is, büyük ni'metdir. Acabâ kime verirler?
[(Nâfile nemâz), farz ve vâcibden ziyâde, baska nemâzlar demekdir. Bes vakt nemâzin sünnetleri ve diðer vâcib olmayan nemâzlar, hep nâfiledir. Müekked olan ve olmiyan, bütün sünnetler nâfiledir. (Dürr-ül-muhtâr) ve (Ýbni Âbidîn), (Halebî) ve sâire].
Nemâzlarin hepsinde hâsil olan lezzetden, nefse bir pay yokdur. insan bu tadi duyarken, nefsi inlemekde, feryâd etmekdedir. Yâ Rabbî! Bu, ne büyük bir rütbedir! Arabî misra' tercemesi:
Ni'mete kavusanlara âfiyet olsun!
Bizim gibi, rûhlari hasta olanlarin, bu sözleri duymasi da, büyük bir ni'metdir ve hakîkî se'âdetdir. Fârisî misra' tercemesi:
Bâri kalbimize bir tesellî olsun.
iyi biliniz ki, dünyâda nemâzin rütbesi, derecesi, âhiretde, Allahü teâlâyi görmenin yüksekliði gibidir. Dünyâda insanin Allahü teâlâya en yakin bulunduðu zemân, nemâz kildigi zemândir. Âhiretde en yakin olduðu da (Rü'yet), ya'nî Allahü teâlâyi gördügü zemândir. Dünyâdaki bütün ibâdetler, insani nemâz kilabilecek bir hâle getirmek içindir. Asl maksad, nemâz kilmakdir. Se'âdet-i ebediyyeye ve sonsuz ni'metlere kavusmanizi dilerim.
insan beser, durmaz sasar,
Eyler hatâ, üçer beser.
Düz ovada yürür iken,
Ayagi sürter, düser!
imam rabbani hazretleri
mektup=137
