El Müheymin (c.c.)
el Müheymin, kendi katinda ve mülkünde herseyi kendisine ait ve üzerinde bulundugu hersey ile gören-adil kimse demektir.
el Müheymin, gizliyi ve acigi bilen, sükrü ve sikayeti isiten, zarar ve sIkintiyi giderendir.
Bu makami gören kimse, kendi halini gözetir, vakitlerini muhafaza eder, nefeslerini sayar.
Bilinmelidirki:
Haklar, Haklik mertebesi ile halklik mertebesi arasinda gider gelir. Varlik mertebelerinden her bir ayn`nin bir hakki ve bir görevi vardir. Her hak sahibininde
kendi hakkina bakan, bu hakkin eksiklik ve artisini gözlemleyen birisi olmasi gerekir.
Kuskusuzki, Allahin kullari üzerinde bir takim haklari vardir, bunlar, yüce katina yarasir tarzda tazim, emrine uyma ve ibadet gibi haklardir. Buna karsin kullarinda, Hakkin kendi nefsine vacip kildigi keremine karsilik Allah üzerinde bazi haklari vardir.
Buna göre; Hakkin kullari üzerindeki haklari, itaatlerde emirlerine uymak, yasaklarindan sakinmak, kullarin hakki ise derecelerin meydana gelmesidir.
Bu noktada Hakka ait olanlar, "Zati", buna karsin kul icin olanlar ise vadidir.
Allahu Teala söyle buyurmustur; "Sizinle ahit yaptigimda benim ahdimi yerine getiriniz." Bakara 40
Bu baglamda, kulun haklari konusunda görüs bildirenler, farkli düsünceler ileri sürmüslerdir.
Bazilari bunlarin Hakkin ihsanindan oldugunu ileri sürmüslerdir, cünkü Allahu Teala söyle buyurmustur: "Rabbimiz kendi üzerine rahmeti yazmistir."Enam 54
Kuskusuzki Allah, kendisini en iyi bilendir ve O, kendisini de kullarina "seriat"yaptigi hükümlerin altina dahil etmistir.
Bu baglamda Allahu Teala, haram hakkinda söyle buyurmustur: "Kendime zulmü haram kildim." Mekruhluk hakkinda ise; "..Kerih görürüm.O kullari icin küfre
razi olmaz." Zümer 7. Mubahlik hakkinda söyle buyurmustur: "Yaptiginiz herhangi bir hayri inkar etmiyecegiz."ibrahim 19.
Binaenaleyh Hak, isin kendisinden onlara yönelik olmasi icin, kullarin seriat diye gönderdigi her hüküm ile kendisini nitelemistir.Cünkü hüküm Rab ile merbub arasinda
gider gelir ve Rab`dan merbubuna yansir.
Nitekim ehli kesfin bilgisinde meselenin böyle oldugu sabit olmustur.
Buna göre her iki tarafinda sahitligi, elde edilen seyin bir acidan lehte, bir acidan aleyhte olmasidir.Binaenaleyh her varlik, yaratanin kemali üzerinde bulunmakla bir sahittir.
Yaratanda herseye yaratma eylemiyle sahittir.
Su halde, meydana gelen sey, sahidin aynidir; bunun nedeni, akislerin birlesmesi ve hakikat ile ayakta durmaktir.
Sadreddin Konevi Hazretleri(k.s.)
Esma-i Hüsna Serhi
